فروش سریع دومین ملک توکنیزه‌شده
دومین فروش کامل ملک توکنیزه‌شده در دبی که اوایل ماه جاری از طریق پلتفرم آزمایشی دپارتمان املاک و اراضی دبی (DLD) انجام شد، در کمتر از دو دقیقه به‌طور کامل به فروش رسید و سرمایه‌گذارانی از بیش از ۳۰ کشور را جذب کرد. این موفقیت نشان‌دهنده تغییری بنیادین در نگرش جهانی به مالکیت و دسترسی به بازار املاک است.
مفهوم توکنیزاسیون
توکنیزاسیون به معنای تقسیم دارایی‌های فیزیکی مانند برج‌های اداری، ساختمان‌های مسکونی و پروژه‌های ترکیبی به توکن‌های دیجیتال است که بیانگر مالکیت جزئی هستند و از طریق پلتفرم‌های بلاک‌چین قابل معامله‌اند. برای سرمایه‌گذاران خرد، این مدل به معنای دسترسی به بازارهای گران‌قیمت مانند دبی بدون نیاز به سرمایه کلان است. برای سازندگان نیز مسیری تازه برای تأمین مالی و تسریع معاملات ایجاد می‌کند.
ابتکار تحول املاک دبی
پروژه «توکنیزاسیون املاک دبی» تحت ابتکار تحول املاک (REES) و با همکاری دپارتمان املاک، بانک مرکزی امارات، مرجع تنظیم دارایی‌های مجازی (VARA) و بنیاد آینده دبی اجرا شده است. این پروژه نخستین نمونه در سطح منطقه و یکی از نخستین گام‌ها در جهان برای ادغام بلاک‌چین در معاملات رسمی املاک محسوب می‌شود.
دیدگاه مدیرعامل Ozon Marketing
جایاکریشنان بهاسکار، مدیرعامل شرکت Ozon Marketing، اظهار داشت: «گام‌های جسورانه دبی در توکنیزاسیون نه‌تنها موجب رونق بازار املاک شده، بلکه مدل مالکیت در عصر دیجیتال را بازتعریف کرده است.»
پیشتازی دبی در بلاک‌چین
با اینکه فناوری بلاک‌چین جدید نیست، سرعت و گستردگی پیاده‌سازی آن در دبی از بسیاری شهرهای جهانی پیشی گرفته است. موفقیت این پروژه آزمایشی نتیجه توازن میان نوآوری فناورانه و ساختارهای مقرراتی کاربردی در دبی است که امنیت سرمایه‌گذاران خُرد و نهادی را تضمین می‌کند.
تحلیل وارگهیز از Cushman & Wakefield
پی.پی. وارگهیز، رئیس خدمات حرفه‌ای در Cushman & Wakefield Core، می‌گوید: «پیشتازی دبی در توکنیزاسیون، نتیجه ترکیب نوآوری مقرراتی با بنیان‌های قدرتمند بازار است. فرصت آینده در ایجاد پلتفرم‌هایی حرفه‌ای و شفاف نهفته است که استانداردهای نظارتی و انتظارات سرمایه‌گذاران جهانی را برآورده می‌کند.»
تأثیر بر مشارکت عمومی
کارشناسان بر این باورند که توکنیزاسیون می‌تواند با حذف موانع ورود، مشارکت در بازار را به‌طور چشمگیری افزایش دهد. پیش‌تر سرمایه‌گذاری در املاک دبی به سرمایه کلان نیاز داشت، اما اکنون افراد عادی نیز می‌توانند مالک بخشی از املاکی درآمدزا مانند دفاتر اداری در بیزینس‌بی یا آپارتمان‌هایی در داون‌تاون شوند.
رشد سرمایه‌گذاری
بر اساس داده‌های CBRE و JLL، حجم سرمایه‌گذاری در بازار املاک دبی طی ۱۸ ماه گذشته رشد چشمگیری داشته و در پنج ماه نخست ۲۰۲۵ بیش از ۱۶۰ میلیارد درهم معامله ثبت شده است. اگرچه سهم پروژه‌های توکنیزه هنوز کوچک است، اما به‌ویژه در میان نسل جوان و دیجیتال‌محور بین‌المللی در حال رشد است.
توکنیزاسیون جایگزین کامل نیست
با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که توکنیزاسیون جایگزین اصول سنتی سرمایه‌گذاری نمی‌شود. همچنان موقعیت ملک، کیفیت مستأجر، نگهداری و دوام بلندمدت معیار اصلی بازدهی هستند. توکنیزاسیون تنها ساختار مالکیت را تغییر می‌دهد، نه عملکرد دارایی را.
هزینه‌ها و چالش‌های جدید
هزینه‌های این نوع سرمایه‌گذاری نیز متفاوت از معاملات سنتی است. در کنار کارمزدهای بلاک‌چینی، هزینه‌های تطبیق مقررات و مدیریت پلتفرم نیز وجود دارد. پلتفرم‌ها باید این هزینه‌ها را برای حفظ جذابیت کاهش دهند.
نوسانات ارزش توکن‌ها
نوسانات ارزش نیز از جمله ریسک‌هاست. چون توکن‌ها در لحظه قابل معامله‌اند، ممکن است قیمت آن‌ها برخلاف عملکرد واقعی دارایی تغییر کند؛ برای مثال، ارزش یک برج تجاری باید بر پایه درآمد اجاره‌ای باشد، اما در ساختار توکنیزه تحت تأثیر نقدشوندگی بازار یا معاملات سفته‌بازانه نیز قرار می‌گیرد.
مزایای فناوری بلاک‌چین
با این حال، شفافیت بی‌نظیر، حسابرسی در لحظه، تطبیق خودکار و بهره‌وری عملیاتی، از مزایای مهم بلاک‌چین هستند. حمایت مقرراتی دبی از طریق پروژه‌هایی مانند پایلوت DLD، این مسیر را اعتبار بخشیده و نشان می‌دهد دبی آماده دوران سرمایه‌گذاری ترکیبی (سنتی + دیجیتال) است.
علاقه نهادها به توکنیزاسیون
علاقه نهادی نیز در حال افزایش است. سازندگان دولتی و صندوق‌های املاک در دبی در حال بررسی امکان توکنیزاسیون بخشی از سبد املاک خود به‌ویژه دفاتر، مراکز لجستیکی و اقامتگاه‌های برند — هستند که از پیش مدیریت حرفه‌ای و درآمدزایی دارند.
الگوی جهانی شدن تجربه دبی
در حالی که کشورهای اروپایی و آسیایی هنوز با احتیاط پیش می‌روند، تجربه موفق دبی می‌تواند به الگویی جهانی تبدیل شود. مقررات منعطف، سیاست‌های مالیاتی جذاب و زیرساخت‌های ممتاز، دبی را به بستر طبیعی نوآوری در بلاک‌چین تبدیل کرده‌اند. با اجرای چارچوب ملی دارایی‌های مجازی تحت نظارت VARA، آینده سرمایه‌گذاری توکنیزه هم‌راستا با چشم‌انداز اقتصاد دیجیتال امارات در حال شکل‌گیری است.
آینده ساختارهای ترکیبی
تحلیلگران بازار معتقدند که توکنیزاسیون جایگزین املاک سنتی نمی‌شود بلکه مکمل آن خواهد بود؛ به‌ویژه در دبی که سرمایه جهانی، فناوری و زیرساخت در یک نقطه تلاقی یافته‌اند. مسیر آینده، به سمت ساختارهای ترکیبی می‌رود جایی که امنیت سرمایه‌گذاری سنتی با مزایای فناوری دیجیتال ادغام می‌شود.
خلاصه
دبی با موفقیت در فروش پروژه‌های توکنیزه‌شده، جایگاه خود را به‌عنوان پیشگام جهانی سرمایه‌گذاری املاک دیجیتال تثبیت کرده است. این شهر با پشتیبانی مقرراتی، فناوری بلاک‌چین را به ابزاری واقعی برای ورود عموم به بازار املاک تبدیل کرده است.
منبع
Khaleej Times – Dubai’s tokenised property revolution reshapes global real estate investing
